Płytę winylową bez wahania można nazwać najpopularniejszym typem płyty gramofonowej. Nawet osoby, które rzadko mają styczność z gramofonami wiedzą, jak wygląda winyl. Ku zaskoczeniu niektórych istnieją także inne rodzaje płyt gramofonowych. Dzisiaj skupimy się na płytach szelakowych — poprzedniku winyli. Płyta szelakowa a winylowa — co je łączy, a co dzieli?

 

Płyty szelakowe — co to jest i co trzeba o nich wiedzieć?

Płyta szelakowa to płyta gramofonowa wykonana z żywicy szelakowej. Przeznaczone są do odtwarzania na starych gramofonach mechanicznych. Istnieją także specjalne wkładki do gramofonów elektrycznych, które pozwalają na granie płyt szelakowych. 

Ze względu na rodzaj materiału, z którego jest wykonana, płyta gramofonowa szelakowa wymaga szczególnej uwagi i ostrożności. To bardzo kruchy nośnik, podatny na pęknięcia. Należy unikać środków zawierających alkohol np. przy myciu płyt szelakowych, ponieważ etanol rozpuszcza żywicę.

 

Płyta szelakowa a winylowa — jakie są różnice?

Wiemy już, co to są płyty szelakowe. Kolejne pytanie brzmi, czy naprawdę aż tyle dzieli płytę szelakową od płyty winylowej? Różnic między tymi nośnikami jest sporo. 

Po pierwsze — twardość nośnika. Winyle charakteryzują się większą elastycznością, szelaki natomiast są bardzo twarde. Kolejną różnicą jest także waga — lekkie winyle to kompletne przeciwieństwo dość ciężkich szelaków, szczególnie gdy chodzi o zestaw kilku płyt.

Płyty szelakowe do gramofonu różnią się także rozmiarami. Winyle LP (albumy long-play records) mają 12-cali, płyty szelakowe najczęściej są 10-calowe. Można także natknąć się na szelaki 12-calowe - przypominające rozmiarem winyle.

 

Odtwarzanie płyt szelakowych — jak to działa?

Tak jak wcześniej już wspomnieliśmy, płyty szelakowe można odtworzyć wyłącznie na retro gramofonach na korbę. Istnieją też wkładki do gramofonów elektrycznych, dzięki którym możliwe jest granie płyt gramofonowych szelakowych.

Jak odtworzyć płytę szelakową na gramofonie mechanicznym? Najpierw konieczne jest założenie nowej stalowej igły. Płytę należy umieścić na talerzu, a następnie nakręcić gramofon za pomocą korby. Po opuszczeniu hamulca warto chwilę zaczekać, aż talerz się rozpędzi. Na końcu wystarczy położyć głowicę przy zewnętrznej krawędzi płyty — tam znajduje się początek piosenki. Po zakończeniu utworu talerz należy zatrzymać za pomocą hamulca.