Większość z nas kojarzy katarynkę dzięki lekturze szkolnej Bolesława Prusa. Właśnie w tamtych czasach, czyli w II połowie XIX wieku, organy mechaniczne cieszyły się największą popularnością. Pod koniec XIX wieku stopniowo wypierały je coraz bardziej dostępne fonografy, a później gramofony. Jeżeli szukasz odpowiedzi na pytanie, co to jest katarynka, jak wygląda i brzmi ten instrument, poniżej znajdziesz wszystkie najważniejsze informacje.

 

 

Co to jest katarynka? 

Katarynka to instrument muzyczny, występuje także pod nazwą ręczne organy lub organy mechaniczne. Jak działa katarynka? Kręcenie drewnianą kor wprawia w ruch drewniany wałek, na którym znajdują się metalowe lub drewniane kolce. Dzięki temu odtwarzana jest melodia znajdująca się na walcu. Na każdym wałku zapisana jest inna muzyka. Najczęściej są to popularne melodie ludowe lub znane utwory klasyczne. Kataryniarze zazwyczaj nosili ze sobą kilka walców (drewnianych lub papierowych), aby zróżnicować repertuar odtwarzany na jarmarkach czy odpustach. 

 

Jak wygląda katarynka?                                                                                                                                   

Organy mechaniczne znajdują się w drewnianej skrzyni. W środku umieszczono walec z ząbkami. Jest on połączony z korbą, która znajduje się najczęściej na zewnątrz skrzyni. Możemy trafić zarówno małe, przenośne katarynki, jak i znacznie większe instrumenty. Wbrew pozorom nie każda katarynka gra bardzo głośno. Wielkość pudła wpływa na głośność brzmienia, dlatego niewielkie organy mechaniczne grają na optymalnym poziomie.

 

Historia organów mechanicznych

Katarynkę wynaleziono już w XVIII wieku we Włoszech. Po pewnym czasie dotarła do innych krajów europejskich i Stanów Zjednoczonych. Szczególną popularność organy mechaniczne zdobyły w XIX wieku. Stało się to między innymi za sprawą nowej francuskiej wytwórni Franz Kolb & Soehne. Katarynka pod koniec XIX wieku została wyparta przez fonograf, który stał się bardziej dostępny. Organy mechaniczne odeszły w zapomnienie, jednak czasami możemy je znaleźć na strychu lub w muzeach.

 

Gdzie kupić katarynkę? 

W ofercie naszego sklepu internetowego znajdziecie oryginalne organy mechaniczne pochodzące z XIX wieku. Instrument obsługuje 20 drewnianych rolek o różnych melodiach. To wyjątkowy przedmiot, który zachwyci fanów muzyki mechanicznej.

 

 

Źródła:

https://www.rollerorgans.com/Roller_Organ_History.htm

https://www.organetterepair.com/organette-history

https://etnomuzeum.eu/zbiory/katarynka