ARTIE SHAW (23.05.1910 – 30.12.2004)

 

Choć kariera muzyczna Artiego Shawa trwała niecałe 30 lat, to w tym czasie muzyk zdołał na stałe zapisać się w historii jazzu. Zasłynął nie tylko jako utalentowany klarnecista, lecz również jako twórca wielu krótkotrwałych zespołów muzycznych.

 

POCZĄTKI

 

Shaw urodził się w Nowym Jorku, a dorastał w New Haven, gdzie po raz pierwszy zainteresował się grą na instrumencie. Za pieniądze zarobione podczas pracy w sklepie spożywczym kupił w wieku 13 lat saksofon, a trzy lata później przerzucił się na klarnet.

Jego pierwszym zespołem była grupa Johnny’ego Cavallaro, z którą występował w 1925 roku. Od 1927 do 1929 roku grał w Cleveland z zespołem Austina Wylie. Następnie dołączył do Irvinga Aaronsona i jego grupy Commanders. Po powrocie do Nowego Jorku zaczął być stały bywalcem jam sessions, na których grał u boku Willie „The Lion” Smitha. Do 1931 roku był również muzykiem studyjnym. W 1934 roku po raz pierwszy przeszedł na muzyczną emeryturę z zamiarem pisania książek, jednak niebawem brak środków do życia zaczął mu silnie doskwierać, więc powrócił do Nowego Jorku.

W maju 1936 roku w Imperial Theatre wystąpił w dużym big-bandowym koncercie, 
w którym uczestniczyło wielu znanych muzyków. Zapadł w pamięć publiczności, ponieważ jego grupa złożona była z kwartetu smyczkowego i sekcji rytmicznej, co było zabiegiem bardzo niekonwencjonalnym jak na tamte czasy i spajało stylistykę klasycznej orkiestry 
i jazzowego zespołu. Dopiero w latach 50-tych powstanie określenie na gatunek muzyczny, syntetyzujący muzykę poważną i jazz – third stream. W takiej konwencji Shaw utworzył swój pierwszy zespół, łączący elementy dixieland (trąbka, puzon albo klarnet) z wokalistą i sekcją instrumentów strunowych. W tym samym roku powstał znany utwór "Nightmare", jednak zespół nie przetrwał zbyt długo i już w 1937 roku Shaw był zmuszony tworzyć nową grupę.

 

KOLEJNE ZESPOŁY I DALSZA KARIERA

 

W 1938 roku Shaw, przy współpracy z Jerrym Grayem zarejestrował utwór „Begin the beguine”, który zapewnił jemu i jego zespołowi światowy rozgłos. W tamtym czasie do jego składu należeli m.in. Buddy Rich czy Billie Holiday. W listopadzie 1939 roku Shaw niespodziewanie opuścił zespół i na dwa miesiące wyjechał do Meksyku. Powodem tego była zbyt wielka presja związana z utrzymaniem zespołu.

Po powrocie, pierwsza sesja nagraniowa zaowocowała hitem „Frenesi”, a do trzeciego 
w kolejności zorganizowanego przez niego zespołu dołączył wybitny trębacz Billy Butterfield oraz pianista Johnny Guarnieri. Ten skład, nazwany Artie Shaw and the Gramercy Five, zarejestrował słynną wersję utworu „Stardust”, a także „Concerto for clarinet” – autorską kompozycję Artiego Shawa. Kolejnym wielkim przebojem zespołu był „Summit ridge drive”, wyprzedany w milionie egzemplarzy. W czasie największej popularności Shaw zarabiał 60 tysięcy dolarów na tydzień, co było wówczas ogromną sumą. W 1941 roku rozwiązał zespół.

Rok później powołał jeszcze jedną grupę, a po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej prowadził zespół marynarki wojennej do 1944 roku. Przed zakończeniem działalności muzycznej spróbował jeszcze dwukrotnie zorganizować grono muzyków: w 1944 i 1949 roku. Były to krótkotrwałe twory, które nie odniosły sukcesu. W 1955 roku ostatecznie zrezygnował z działalności muzycznej i zajął się pisaniem książek. Zmarł 30 grudnia 2004 roku.